ندا احمدی: تابستان 1404
در دنیای عکاسی مستند که روایت‌های بصری، همواره آینه‌ای از واقعیت‌های نادیده مانده‌اند، پروژه‌ی Leica Women Foto Project ( پروژه ی عکاسی زنان ) کوشیده است تا چشم‌اندازهای زنانه را به مرکز توجه بیاورد؛ نگاهی که نه‌تنها جهان را از زاویه‌ای کمتر دیده‌شده بازمی‌نمایاند، بلکه نشان می‌دهد چگونه دوربین می‌تواند ابزاری برای بازآفرینی هویت و قدرت باشد.
این پروژه، که از سوی لایکا آمریکا تعریف و پشتیبانی می‌شود، تلاشی است در جهت تقویت تنوع و فراگیری در عرصه‌ی عکاسی؛ آن‌هم نه در سطح شعار، بلکه با حمایت عملی از زنانی که روایت‌های مهم و نادیده‌ای را به تصویر می‌کشند. در دومین دوره‌ی این طرح، سه زن عکاس برگزیده شدند تا با دریافت پشتیبانی مالی، تجهیزات حرفه‌ای و راهنمایی تخصصی، بتوانند مسیر مستندسازی خود را با عمق و تأثیر بیشتری ادامه دهند.
یکی از این چهره‌ها، ماتیکا ویلبور است؛ عکاسی که ریشه در قبایل تولالیپ و سوینومیش در شمال غربی ایالات متحده دارد و با جسارت و تعهدی تحسین‌برانگیز، پروژه‌ای بلندپروازانه به نام Project 562 را آغاز کرده است. این پروژه، مستندی بصری است از چهره‌ها، فرهنگ‌ها و حکایت‌های بیش از ۴۰۰ ملت قبیله‌ای در سراسر ایالات متحده—سفری طولانی و طاقت‌فرسا که گاه با اسب،گاه با قایق یا حتی پیاده طی شده است.
کار ویلبور، صرفاً گردآوری تصاویر نیست؛ او با حساسیت و آگاهی، قصه‌ی مردمانی را روایت می‌کند که تاریخ‌شان همواره در حاشیه مانده است. آثار او در گالری‌ها، دانشگاه‌ها و فضاهای معتبر فرهنگی ارائه شده‌اند، و هم‌زمان، پادکستش با عنوان All My Relations توانسته جایگاهی ممتاز در میان برنامه‌های مرتبط با فمینیسم، نژاد و جامعه پیدا کند.
ویلبور اکنون در حال به سرانجام رساندن کتابی ۵۰۰ صفحه‌ای شامل عکس‌ها و روایت‌های شفاهی این پروژه است. در کنار آن، نمایشگاه بزرگی از آثارش در دست برگزاری است و پروژه‌ی جدیدش درباره‌ی قبایل آلاسکا، عنوان National Geographic Explorer را برای او به ارمغان آورده است.
پشتوانه‌ی این تلاش تحسین‌برانگیز، خوابی‌ست که روزی با مادربزرگش دیده بود؛ رویایی ساده اما پرمعنا که جرقه‌ی آغاز این سفر فرهنگی شد. آن خواب، دعوتی بود برای نگریستن دوباره به مردم و ریشه‌ها؛ نگاهی که در آثار ماتیکا ویلبور، به تجربه‌ای بصری، انسانی و الهام‌بخش تبدیل شده است.
«ویرجینیا کریستمن، مادربزرگی از قوم کوم‌یای (Kumeyaay) است و مادر تاکو کریستمن، یکی از رهبران برجسته‌ی خانواده‌ای است که در رقص پرندگان شهرت دارد. سیزده ملت کوم‌یای در جنوب کالیفرنیا زندگی می‌کنند و آن‌سوی مرز، در جنوب سن‌دیگو و در باخا (Baja)، پنج ملت دیگر نیز وجود دارند. برای مردم کوم‌یای، آوازهای پرندگان یا Asha Takook بخش اساسی انتقال ارزش‌ها و آموزه‌های فرهنگی و معنوی هستند؛ این آوازها شکل سنتی بیان و روایت‌گری‌اند که در آیین‌ها و گردهمایی‌های بزرگ خوانده می‌شوند.»
در عکس، او در حال اجرای رقص پرندگان است، و برای من کاملاً روشن است که تأثیر او به‌عنوان یک زن‌سالار، به‌طور عمیق بر خانواده و جامعه‌اش نقش گذاشته است. در حال حاضر، میان مردم کوم‌یای، تلاش‌های زیادی برای سازماندهی و مقاومت در برابر ساخت دیوار ترامپ در جریان است. در واقع، اوایل همین ماه، آنها در برابر منطقه‌ای که قرار بود انفجار مقدماتی ساخت انجام شود ایستادند و جلوی ادامه‌ی ساخت دیوار را گرفتند؛ مرز ساختگی ایالات متحده، به‌شدت بر روابط و پیوستگی‌های مردم کوم‌یای اثر گذاشته است./ عکس از : © ماتیکا ویلبور
ما آرام نخواهیم گرفت. امید کافی نیست. مقاومت ما پیروز خواهد شد. با هم برمی‌خیزیم. اجداد ما همیشه پشت ما هستند./ عکس از : © ماتیکا ویلبور
«قایق تنها وسیله‌ای برای جابه‌جایی جسم ما نیست؛ بلکه امید و تاب‌آوری مردم‌مان را با خود حمل می‌کند. بزرگان می‌گویند که روح ما گرسنه می‌شود. روح ما فقط گرسنه غذا نیست. باید با صدای کشیدن آب و ضربات طبل تغذیه شود؛ مشتاق غذاهای دریایی سنتی سالیش است که بر روی آتش می‌سوزند و از زیر زمین سوزان بیرون می‌آیند؛ روح ما تشنه احساساتی می‌شود که فقط در آن فضاها قابل درک هستند. سفر در این آبراه‌های اجدادی، تمامیت ما را به عنوان یک ملت احیا می‌کند. این سفرهای معنوی تجسم تاب‌آوری حاکمیت بومی است. این یک انقلاب است.»/ عکس از : © ماتیکا ویلبور
کمالو، ۲۰ ساله، اخیراً از ازبکستان مهاجرت کرده و در میدوود زندگی می‌کند. عکس از کارن زوسمن
کالین، ۹ ساله، برادر کریس، ساکن شپ‌هد بی (Sheepshead Bay) است. عکس از : کارن زوسمن
کریس، ۸ ساله، به همراه دو برادر، مادر و ناپدری‌اش در خلیج شیپس‌هد زندگی می‌کند. عکس از : کارن زوسمان
کارن زوسمان
عکاس ساکن نیویورک، حرفه روزنامه‌نگاری خود را با مستندسازی قاچاق انسان در مالزی آغاز کرد و طی چند سال گذشته بیش از 20 سفر به کوبا برای یک پروژه کتاب عکس انجام داده است.
وقتی سفرها در طول همه‌گیری کویید متوقف شد، زوسمان زمان بیشتری را در نیویورک می‌گذراند تاایده پروژه اش، پروژه «قدرت برتر من» متولد شد.
جدیدترین مجموعه پرتره او که از دل مشارکت او در یک گروه اعتراضی دوچرخه‌سواری «جان سیاه‌پوستان مهم است» بیرون آمده، قدرت و روحیه کودکان رنگین‌پوست در شهر نیویورک را مستند می‌کند، که به گفته عکاس، «نشان می‌دهد که آنها چه کسانی هستند، قبل از اینکه دنیا خلاف آن را به آنها بگوید.»
زوسمان با کمک جایزه پروژه عکاسی زنان لایکا، قصد دارد این پروژه را به یک نمایشگاه در فضای باز و کارگاه‌هایی گسترش دهد که خلاقیت و ایجاد عزت نفس را برای کودکان تقویت می‌کند تا دیدگاه خود را در مورد اینکه چه کسی هستند، ابرازکنند و آن قدرت را محافظت و گسترش دهند.
مربی شنا سیتی، ۲۴ ساله، در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۶ در اقیانوس هند در نزدیکی نونگوی، زنگبار به دختری کمک می‌کند تا روی آب شناور بماند. از پروژه بلندمدت «یافتن آزادی در آب»./ عکس از : آنا بویازیس
آنا بویازیس
عکاس مستندی است که حوزه‌های تمرکزش شامل حقوق بشر، بهداشت عمومی و مسائل زنان و دختران است. بویازیس که بین کالیفرنیای جنوبی و شرق آفریقا ساکن است، از سال ۲۰۱۶ روی پروژه خود با عنوان «یافتن آزادی در آب» کار می‌کند. این مجموعه برنده، شاهدی بر زنان و دخترانی در زنگبار است که در حال یادگیری شنا هستند، که او آن را «عملی رهایی‌بخش در منطقه‌ای فوق‌العاده محافظه‌کار که چنین عملی با هنجارهای مردسالارانه و مذهبی در تضاد است» توصیف می‌کند.
آثار بویازیس بر روایتی عمیق و بصری از این زنان و دختران تمرکز دارد و زندگی روزمره آنها را آشکار می‌کند.
وی با حمایت جایزه پروژه عکاسی زنان لایکا، اکنون می‌تواند اواخر امسال با بازگشت به زنگبار در طول فصل خشک و ادامه مستندسازی زنان و دخترانی که تاکنون با آنها رابطه برقرار کرده است، کار خود را روی این پروژه از سر بگیرد.
مربی شنا، چما، در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۶ در نونگوی، زنگبار، در حالی که زیر آب ناپدید می‌شود، انگشتانش را به هم می‌زند. از پروژه بلندمدت، "یافتن آزادی در آب." عکس از : آنا بویازیس
دانش‌آموزان مدرسه ابتدایی کیجینی در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۶ در اقیانوس هند در نزدیکی مویونی، زنگبار، شناور شدن، شنا کردن و انجام عملیات نجات را یاد می‌گیرند. این پروژه بلندمدت، «یافتن آزادی در آب» نام دارد. عکس از : آنا بویازیس